ชาวบ้านควนเสม็ด อ.สะเดา สืบสานและอนุรักษ์การทำข้าวหลามชักพรุด หนึ่งเดียวในไทย

ชาวบ้านบ้านควนเสม็ด ใน อ.สะเดา จ.สงขลา สืบสานและอนุรักษ์การทำข้าวหลามชักพรุด เอกลักษณ์เฉพาะถิ่นหนึ่งเดียวในประเทศไทย  มีให้กินเพียงปีละหนึ่งครั้งในงานบุญประเพณีสวดบ้านที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ 5 รุ่น กว่า 200 ปี

วันที่ 24 เม.ย. 60 ชาวบ้านในพื้นที่บ้านควนเสม็ด หมู่1 ต.ปริก อ.สะเดา จ.สงขลา ร่วมกันสืบสานและอนุรักษ์การทำข้าวหลามชักพรุด ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นของชาวควนเสม็ดเท่านั้นและมีหนึ่งในเดียวในประเทศไทย ที่มีวิธีการทำที่แตกต่างจากข้าวเหนียวหลามทั่วๆไป 

[video-0]

และมีให้กินเพียงปีละ1 ครั้ง เท่านั้น เฉพาะในงานบุญประเพณีสวดบ้านของชาวควนเสม็ด ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษยาวนาน 5 รุ่นกว่า 200 ปีนับตั้งแต่เริ่มตั้งหมู่บ้าน ซึ่งทุกบ้านจะต้องทำข้าวหลามชักพรุดมาเลี้ยงญาติพี่น้องที่เดินทางมาร่วมพิธีนอกเหนือจากอาหารคาวหวานอื่นๆ

สำหรับวัตถุดิบในทำข้าวหลามชักพรุด  ประกอบด้วย กระบอกไม้ไผ่  ใบยี่เล็ดซึ่งเป็นสูตรเด็ดในการทำข้าวหลามชักพรุดเป็นพืชเฉพาะถิ่นคล้ายต้นข่าแต่ใบจะใหญ่และยาวกว่า  ข้าวเหนียวดิบแช่น้ำ และน้ำกะทิ 

ส่วนการทำเริ่มจากเตรียมกระบอกไม้ไผ่ยาวประมาณ 50 เซนติเมตร แล้วนำใบยี่เล็ดผ่าครึ่งมาม้วนกับไม้ไผ่ แล้วยัดใส่เข้าไปในกระบอกไม้ไผ่ให้ก้านของใบยี่เล็ดโผล่ออกมาด้านนอก ใส่ข้าวเหนียวและน้ำกะทิลงไป แล้วนำไปย่างไฟอ่อนๆในกองถ่านราวครึ่งชั่วโมงก็จะได้ข้าวหลามชักพรุดร้อนๆน่าทานมาก

และทีเด็ดซึ่งเป็นที่มาของชื่อข้าวหลามชักพรุดก็คือ ไม่ต้องผ่ากระบอกไม้ไผ่แค่ดึงก้านใบยี่เล็ดออกมาข้าวเหนียวก็จะหลุดออกมาจากกระบอกไม้ไผ่อย่างง่ายดาย ซึ่งแตกต่างจากข้าวหลามทั่วๆไปที่จะต้องผ่าหรือทุกระบอกไม้ไผ่ก่อนถึงจะกิน  ซึ่งคำว่าชักพรุดเป็นภาษาใต้หมายถึงชักแล้วหลุดออกมาทันที จึงเป็นที่มาของชื่อข้าวหลามชักพรุดนั่นเอง

นายอนันต์  มหาพรหม อายุ 52 ปี หนึ่งในชาวบ้านบ้านควนเสม็ดบอกว่า การทำข้าวหลามชักพรุดจะมีขึ้นเพียงปีละ1 ครั้งในช่วงปลายเดือนเมษายน ซึ่งจะมีการจัดประเพณีทำบุญสวดบ้านของชาวควนเสม็ดที่สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษ 5 รุ่นนับตั้งแต่ตั้งหมู่บ้านขึ้นมาก  และญาติพี่น้องจะเดินทางกลับมาร่วมพิธี และบ้านทุกหลังจะมีการทำข้าวหลามชักพรุดมากบ้างน้อยบ้างตามจำนวนของเครือญาติแต่ต้องทำเพราะเป็นเอกลักษณ์และสิ่งสำคัญที่จะต้องทำ จากนั้นก็จะมีพิธีสวดบ้านโดยพระสงฆ์จะนำสายสิญจ์โยงกันทั้งหมู่บ้านและทำพิธีสวดตลอดทั้งคืน เพื่อสร้างความสิริมงคลให้กับชาวควนเสม็ดและปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปจากหมู่บ้าน