2560 100 ปีอำเภอหาดใหญ่ ย้อนรำลึกความทรงจำและเฉลิมฉลองครั้งยิ่งใหญ่

อำเภอเหนือ คือชื่อเดิมของอำเภอหาดใหญ่ ก่อนจะมีการเปลี่ยนชื่อในปี 2460 จากวันนั้นถึงวันนี้อำเภอหาดใหญ่ กำลังจะครบรอบ 100 ปีการใช้ชื่ออำเภอหาดใหญ่ ในปี 2560 ชื่อที่มีคนทั้งประเทศ รวมถึงคนจำนวนมากของโลกรู้จัก

อำเภอหาดใหญ่ เป็นที่ทราบกันดีว่าเป็นเมืองศูนย์กลางของภาคใต้ เป็นศูนย์กลางคมนาคม ทั้งขนส่งทางรางอย่างชุมทางหาดใหญ่ ขนส่งทางอากาศอย่างสนามบินนานาชาติหาดใหญ่ ขนส่งทางบกเป็นเส้นเชื่อมต่อของสายเอเชีย ถนนเพชรเกษม ถนนกาญจนวณิชย์ เชื่อมเส้นทางการค้าชายแดน และมุ่งหน้าสู่ท่าเรือน้ำลึกสงขลาเพื่อโยงการขนส่งและคมนาคมทางน้ำด้วย

อำเภอหาดใหญ่ ในอดีตเป็นที่ทราบกันดีว่านี่คืออำเภอชั้นเอกของประเทศไทย แม้ปัจจุบันหาดใหญ่ถูกแบ่งเป็นกิ่งอำเภอนาหม่อม เมือปี 2524 กิ่งอำเภอบางกล่ำ เมื่อปี 2529 และกิ่งอำเภอคลองหอยโข่ง เมื่อปี 2535 และปัจจุบันยกฐานะเป็นอำเภอหมดแล้ว แต่หาดใหญ่ ก็ยังคงเป็นศูนย์กลางในทุกด้านเช่นเดิม โดยมีเทศบาลนครหาดใหญ่ เป็นพื้นที่ศูนย์กลางหลักของเมือง และพื้นที่รอบข้างก็เติบโตตามการขยายตัวของเมืองเกิดขึ้นเป็นเทศบาลเมืองบ้านพรุ ควนลัง คอหงส์ คลองแห ทุ่งตำเสา รวมถึงเทศบาล และอบต.ที่พร้อมรับการขยายตัวของนครหาดใหญ่ออกสู่รอบนอก

หาดใหญ่วันนี้คงเหลือพื้นที่ปกครองประมาณ 800 ตารางกิโลเมตร ประชากรเกือบ 4 แสนคน (ตามทะเบียนราษฎร์) หากนับรวมประชากรแฝงคาดว่าจะมีไม่ตำว่า 6 แสนคน จากจำนวนประชากรเฉียด 2 ล้านคนของจังหวัดสงขลา แบ่งเป็น 13 ตำบล 15 อปท. (อปท.ที่มี 2 เขตคือตำบลบ้านพรุ ทม.บ้านพรุ และทต.บ้านไร่ ตำบลพะตง ทต.พะตง และอบต.พะตง) ลองไล่ชื่อตำบลในหาดใหญ่กันดูนะครับว่ารู้จักกันหมดไหม หาดใหญ่ ควนลัง ทุ่งตำเสา ฉลุง บ้านพรุ พะตง คอหงส์ ทุ่งใหญ่ ท่าข้าม น้ำน้อย คูเต่า คลองแห คลองอู่ตะเภา โดยมีนายณรงค์พร ณ พัทลุง เป็นนายอำเภอหาดใหญ่คนปัจจุบัน

ดร.ไพร พัฒโน นายกเทศมนตรีนครหาดใหญ่ คือผู้ที่จุดประกายในการจัดงาน 100 ปีอำเภอหาดใหญ่ ซึ่งยังไม่รู้ว่ารูปแบบการจัดงานจะเป็นแบบไหน แต่ในปี 2560 เราคงได้เห็นการเฉลิมฉลองกันอย่างแน่นอน หาดใหญ่เมืองที่เติบโตด้วยตัวเองโดยเฉพาะภาคเอกชนที่เข้มแข็งไม่ว่าจะเป็นขุนนิพัทธิ์จิระนคร คุณพระเสน่หามนตรี นายซีกิมหยง และพระยาอรรถกระวีสุนทร คือผู้บุกเบิกสร้างหาดใหญ่ให้เป็นเมืองที่มีระบบระเบียบ มีเส้นทางคมนาคมที่กว้างใหญ่เมื่อเปรียบเทียบกับเมืองเก่าอื่นๆ ถนนในเมืองหาดใหญ่ถือว่ากว้างมากนั่นคื่อสิ่งสะท้อนถึงการมองอนาคตของผู้นำพัฒนาหาดใหญ่ในอดีต

ในโอกาส 100 ปีอำเภอหาดใหญ่ เชื่อว่าการเฉลิมฉลองคงไม่เพียงแค่ที่นครหาดใหญ่ แต่จะเป็นในนามอำเภอหาดใหญ่ รวมถึงหาดใหญ่แต่แรกทั้งบางกล่ำ นาหม่อม คลองหอยโข่ง ในฐานะส่วนหนึ่งของหาดใหญ่ในยุคแรกเริ่ม บุคคลสำคัญของหาดใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นอดีตนายอำเภอ อดีตนายกเทศมนตรี อดีตกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งถื่อเป็นนักปกครองผู้ยิ่งใหญ ผู้มีส่วนในการสร้างให้หาดใหญ่ เป็นหัวเมืองหลักของประเทศไทย บุคคลเหล่านี้ควรได้รับการยกย่องและมีประวัติให้ลูกหลานได้จารึกนึกถึงกันตลอดไป

เกร็ดความรู้เกี่ยวกับอำเภอหาดใหญ่ ที่อยากแนะนำในเบื้องต้นที่หลายคนอาจยังไม่ทราบหรือคิดไม่ถึง หาดใหญ่ มีคลองอู่ตะเภา เป็นคลองสายหลักที่ไหลผ่านเมืองและเป็นเส้นทางขนส่งในที่สำคัญในอดีต หาดใหญ่ เป็นที่ตั้งของพื้นที่ป่าต้นน้ำสำคัญของจังหวัดสงขลาและน้ำตกชื่อดังอย่าง น้ำตกโตนงาช้าง หาดใหญ่ มีพื้นที่ติดกับทะเลสาบสงขลาที่ตำบลคูเต่า และตำบลน้ำน้อย หาดใหญ่ มีสนามบินนานาชาติหาดใหญ่ แต่ตั้งอยู่ในเขตตำบลคลองหลา อำเภอคลองหอยโข่ง 

หาดใหญ่ มีเขาคอหงส์เป็นสัญลักษณ์ของเมืองและเป็นที่ตั้งของสวนสาธารณะ เทศบาลนครหาดใหญ่ หาดใหญ่ มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภออื่นๆ มากที่สุดในสงขลา คือ เมืองสงขลา นาหม่อม จะนะ บางกล่ำ รัตภูมิ คลองหอยโข่ง สะเดา และควนกาหลง จ.สตูล รวม 8 อำเภอ และที่แปลกอีกอย่างคืออำเภอหาดใหญ่ มีรูปร่างเสมือนใบพัดสามเหลี่ยม พื้นที่ใกล้เมืองกลับถูกแยกเป็นอำเภอใหม่แต่พื้นที่ห่างไกลกลับอยู่ในเขตอำเภอดหาดใหญ่เช่นเดิม 

คำขวัญประจำอำเภอหาดใหญ่
ชุมทางปักษ์ใต้ หลากหลายเศรษฐกิจ ชีวิตอุดม รื่นรมย์ธรรมชาติ ชายหาดแหลมโพธิ์ ส้มโอสีชมพู คูคลองอู่ตะเภา ขุนเขาโตนงาช้าง

สถานตำรวจในเขตอำเภอหาดใหญ่
สภ.หาดใหญ่ สภ.คอหงส์ สภ.คูเต่า สภ.ทุ่งตำเสา และสภ.ทุ่งลุง

เรื่องราวของหาดใหญ่ ยังมีอีกมากมายจะทยอยนำเสนอให้ได้ติดตามกันในโอกาสต่อไป